Το τίμημα της προδοσίας ανάμεσα στα δώρα του 2013

΄Ηταν ένας χρόνος δύσκολος  για όλους μας αλλά σε μένα φάνηκε γεναιόδωρος. Στην οικογένειά μου ήρθαν νέα μέλη, ακούστηκε βρεφικό κλάμα, γέμισε το σπίτι με χαμόγελα, όνειρα και αισιοδοξία. Ας είμαστε καλά είπαμε κι όλα τα άλλα θα διορθωθούν, κι αυτό το πιστέψαμε. Ευτυχούν οι άνθρωποι ακόμα και μέσα σε οικονομική κρίση. Βέβαια τότε η απελπισία των γύρω δείχνει μεγαλύτερη, η συλλογική ευθύνη ακόμα πιο βαριά.
Το 2013 έφτασε στο τέλος κι εγώ θα ήμουν αχάριστη να επιμένω στα δυσάρεστα. Μου έφερε δώρα, πολλά δώρα, για κάποια μπορώ από εδώ να μιλήσω κάποια άλλα δεν αφορούν τους πολλούς.

Το κορίτσι κάτω από την ελιά- Λι Φλέμινγκ

Όπως δηλώνει στο βιογραφικό της η Λία Φλέμινγκ  περνά το μισό χρόνο της στην Κρήτη αν και δε φαίνεται να έχει ρίζες ελληνικές. Είναι λοιπόν προφανής ο λόγος που την ώθησε να γράψει ένα βιβλίο τοποθετημένο στο νησί κατά την εποχή του Β παγκοσμίου πολέμου. Είναι αρκετοί οι έλληνες λογοτέχνες που αναφέρονται στα βιβλία τους στη μάχη της Κρήτης, την εθνική αντίσταση και το ρόλο των Άγγλων στο νησί. Σ' αυτούς προστίθεται η Φλέμιγκ υιοθετώντας μια πιο ρεαλιστική  ματιά. Για εκείνη κατακτητές και κατακτημένοι βρίσκονται εξίσου σε δεινή θεσή, αφού ο πόλεμος εξ ορισμού προϋποθέτει προβλήματα για τους συμμετέχοντες. Οι ήρωες παθιάζονται, μάχονται για τις ιδέες τους, κάποιες φορές χάνουν την ταυτότητά τους, ωστόσο επιστρέφουν, έστω και αργά για να αποτιμήσουν τις πράξεις τους.
Σε εκείνα τα χρόνια ο έρωτας έχει πολλά και διαφορετικά πρόσωπα. Γίνεται συναισθηματικό καταφύγιο μέσα στο οποίο ξεπλένεται ο πόνος ή στήριγμα από το οποίο θα αντλήσουν οι ήρωες δύναμη για να συνεχίσουν. Η ερωτική πράξη μέσα στον όλεθρο μπορεί να ενώσει ανθρώπους διαφορετικών στρατοπέδων που ωστόσο έχουν την ανάγκη να ζήσουν, να φύγουν από τα δυσάρεστα, να ονειρευτούν έστω για λίγο.
Το κεντρικό πρόσωπο του βιβλιου η Πηνελόπη, Αγγλίδα με ρίζες ελληνικές, ίσως αρχικά φαντάζει στα μάτια των αναγνωστών περισσότερο ηρωίδα από όσο θα μπορούσε μια κοπέλα εκείνη της εποχής να είναι, όμως στο τέλος του βιβλίου αποκαλύπτεται η ανρώπινη αδυναμία της, εκείνη που την ωθεί στην αγκαλιά ενός εχθρού.
Με ωραίες περιγραφές και αρκετή πραγματολογική έρευνα η Λία Φλέμινγκ φέρνει τους αγώνες των Κρητικών στο προσκήνιο, δίνοντας τη δική της (αρκετά αντικειμενική) ερμηνεία σε όσα συνέβησαν στο νησί τα χρόνια της Γερμανικής κατοχής

Από το οπισθόφυλλο

Ο έρωτας σε καιρό πολέμου είναι δύσκολη υπόθεση όταν είσαι στη λάθος πλευρά…
Η Πηνελόπη ετοιμάζεται να κάνει το ντεμπούτο της στην κοσμική ζωή του Λονδίνου. Νιώθει, όμως, ότι θα φυλακιστεί για πάντα σ’ ένα χρυσό κλουβί, στερημένη από οποιαδήποτε αίσθηση ελευθερίας.
Όταν η αδερφή της την καλεί στην Ελλάδα, η Πένι αρπάζει την ευκαιρία να δραπετεύσει σ’ ένα διαφορετικό μέλλον. Φτάνοντας στην Αθήνα, επανεφευρίσκει τον εαυτό της ως φοιτήτρια και ανακαλύπτει τι πραγματικά θέλει: να γίνει νοσοκόμα του Ερυθρού Σταυρού, μια ξένη ανάμεσα σε ξένους.
Και τότε ξεσπά ο πόλεμος. Η Πένι βρίσκεται στην Κρήτη ως μία από τις νοσοκόμες στο πεδίο της μάχης, φροντίζοντας ετοιμοθάνατους και τραυματίες. Η τόλμη, το θάρρος και η ομορφιά της θα γοητεύσουν έναν Γερμανό αξιωματικό. Κι αυτό θα αλλάξει τη ζωή της... Εξήντα χρόνια αργότερα, η Πένι επιστρέφει στην Κρήτη για το τελευταίο προσκύνημα που απέφευγε τόσα χρόνια. Το ταξίδι θ’ αποτελέσει την αφορμή να συναντήσει κάποιον που νόμιζε ότι είχε χάσει για πάντα. Και μαζί μ’ αυτόν και την αλήθεια πίσω από ένα τρομερό μυστικό του παρελθόντος. 

Η ΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ γεννήθηκε στο Λάνκασερ, είναι παντρεμένη και έχει τρεις γιους και μια κόρη. Μοιράζει τον χρόνο της ανάμεσα σε ένα αγρόκτημα στο Γιόρκσερ Ντέιλς και έναν ελαιώνα στην Κρήτη, και σε αυτά ακριβώς τα μέρη λατρεύει να γράφει τις ιστορίες της. 

Αναγκράμμα - Νίκος Διακογιάννης

«Έλα τώρα να αναγραμματίσουμε ό,τι  για χρόνια έμεινε ίδιο κι απαράλλαχτο. Βλέπεις άλλο δεν έμαθα παρά να ξοδεύομαι σε μεταφορές και παρομοιώσεις. Οι λέξεις μου παραπαίουν. Κι όποτε καταφέρω κάτι να συντάξω γίνεται  ελπίδα που ματώνει. Νομίζω πως και  οι όροι της ευτυχίας στέκουν ανήμποροι μπροστά στη μοναξιά μου.

Τα μικρά χαρτιά δεν ωφελούν. Ψάχνω ήρωες από χαρτί, γιατί το δέρμα, όσο να πεις, προκαλεί δέος. Μην το αρνείσαι!  Άραγε, πόσο απέχει το δέος από το φόβο; Δεν αντέχεται μια τέτοια ζωή. Έσφαλα, ναι. Μα υποψιάζομαι πως κι ένας δολοφόνος ψίχουλα αγάπης γυρεύει. Δε φταίνε πάντα οι ακάλεστοι στα δείπνα της ζωής. Φταίνε κι εκείνοι που δε θέλησαν να δουν πιο πέρα από την άκρη της λαμπρής ευωχίας τους.»

Φοβίες, ανασφάλειες, μοναξιά, είναι οι λέξεις που χαρακτηρίζουν τους ήρωες του βιβλίου του Νίκου Διακογιάννη. Καταστάσεις ρεαλιστικές  που δείχνουν τη ζωή του σύγχρονου «απομονωμένου» ανθρώπου, αυτές που διστάζει να παραδεχτεί, να δει τη ρίζα τους, τις αιτίες.  Ένας « αναγραμματισμός»  κάποιες φορές αρκεί να δώσει άλλο νόημα στη ζωή, να δείξει προοπτικές, να αλλάξει δρόμους και κατευθύνσεις.  Ο έρωτας μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο, να φέρει τα πάνω κάτω.

Η Αναγκράμμα, ο Νόβε, ο Λίτο κινούνται κάτω από τη σκιά γεγονότων που στιγμάτισαν τη ζωή τους. Αδυνατούν να τα ξεπεράσουν, μένουν προσκολλημένοι ξορκίζοντας έτσι πιθανές παρόμοιες καταστάσεις. Μέχρι που μπαίνει στη ζωή τους ο έρωτας.

Τα ονόματα των ηρώων είναι επιλεγμένα από τον κόσμο της λογοτεχνίας και έχουν συμβολικό χαρακτήρα.  Η τέχνη και η δημιουργικότητα γίνεται  λόγος ύπαρξης,  τρόπος εκτόνωσης, αντικαθιστώντας όσα τους λείπουν.

 Μέσα στις σελίδες  του βιβλίου περνούν αδερφικές σχέσεις που αγγίζουν τα όρια της αυτοθυσίας, άνθρωποι που βρίσκουν το νόημα της ζωής στο να βοηθούν τους άλλους, να δίνουν την αγάπη που εκείνοι στερήθηκαν από τους δικούς τους, άλλοι άνθρωποι αδύναμοι, ανήμποροι να αντέξουν το βάρος όσων η μοίρα τους επιφύλαξε, παιχνίδια που η ίδια η ζωή πλέκει καθημερινά χωρίζοντας και ενώνοντας άτομα που κάποτε βρέθηκαν κάτω  από τον ίδιο αστερισμό.

Πόσο μπορεί να επηρεάσει τη ζωή ενός ατόμου η διαφορετικότητα; Μπορεί ένας άνθρωπος με κάποια σωματική αναπηρία (και κατ’ επέκταση κάποια άλλη διαφορά)  να έχει φυσιολογική ζωή; Τελικά οι άλλοι τον βάζουν στο περιθώριο ή μήπως μπαίνει ο ίδιος με τη θέλησή του; 

Το τέταρτο βιβλίο του Νίκου Διακογιάννη, αν και διαφορετικό, είναι εξίσου  απολαυστικό με τα προηγούμενα. Άψογη χρήση της γλώσσας, συναρπαστικό λογοτεχνικό ύφος, δεμένη και άκρως ενδιαφέρουσα  πλοκή, εμβάθυνση στον ψυχικό κόσμο των ηρώων. Πιο ρεαλιστικό από τον  «Ύπνο των αγαλμάτων», πιο σύγχρονο από τους «Καθρέφτες στο χώμα» εξίσου έντονο με το «Τέρα Άμου»,  η «Αναγκράμμα» ήρθε για να επιβεβαιώσει τις δυνατότητες του συγγραφέα.

Εύχομαι καλή επιτυχία στο βιβλίο και δύναμη να συνεχίσει στο Νίκο Διακογιάννη.

Θέλεις να κάνουμε Chat; Σάρα Ντάρερ Λίτμαν

Το είχα από το χειμώνα στη βιβλιοθήκη μου και μόλις τώρα κατάφερα να το διαβάσω. Η αλήθεια είναι ότι βλέποντας τον τίτλο ήξερα τι περίμενα από το βιβλίο και δεν έπεσα έξω. Η ιστορία προβλέψιμη και πολύ κοντά σε πραγματικά γεγονότα που όλο και συχνότερα φτάνουν στα αυτιά μας. Ωστόσο η συγγραφέας καταφέρνει να κρατήσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη αμείωτο ως το τέλος. Με απλό  λόγο, ζωντανές περιγραφές, ήρωες αναγνωρίσιμους και αρκετή μελέτη που αφορά στα πραγματολογικά στοιχεία δίνει ένα καταπληκτικό βιβλίο που κατά τη γνώμη μου καλό θα ήταν να διαβαστεί από όλους τους εφήβους, αλλά και τους γονείς τους.
Η δεκατετράχρονη  Άμπι έχει παρακολουθήσει διαλέξεις και ενημερωτικά προγράμματα στο σχολείο της σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να συμπεριφέρεται στο διαδίκτυο. Είναι απολύτως σίγουρη ότι ξέρει να προστατεύει τον εαυτό της. Ωστόσο κάνει κάποιες παραχωρήσεις αφού νοιώθει ασφαλής μέσα στο δωμάτιό της ενώ συνομιλεί με αγνώστους. Τι μπορεί να της συμβεί μέσα στο ίδιο της το σπίτι;. Έτσι δέχεται να κάνει chat με το Λουκ. Εκείνος από την αρχή δείχνει να την καταλαβαίνει όσο κανείς άλλος. Τα λόγια του την ανεβάζουν, την κάνουν να αισθάνεται μοναδική, όμορφη, ερωτεύσιμη, σέξυ. Ο κόσμος έξω είναι σκληρός. Οι γονείς απαιτητικοί, το σχολείο κουραστικό, οι απογοητεύσεις που δέχεται από τους συμμαθητές και φίλους της πολλές. Κι εκείνη προσπαθεί από κάπου να πιαστεί ώστε να αποκτήση την επιβεβαίωση που χρειάζεται. Στρέφεται στο Λουκ. Ο Λουκ είναι εκεί πάντα. Κοντά της. Έτοιμος να ακούσει τα προβλήματά της, να τη συμβουλεύσει, να πάρει το μέρος της ακόμα και όταν εκείνη έχει άδικο. Ο Λουκ τη βεβαιώνει ότι είναι μοναδική και ότι την έχει ερωτευτεί. Η νεαρή Άμπι μαγεύεται από τα λόγια του. Πιστεύει ότι τον αγαπά και δέχεται να κάνει για χάρη του κάποια πράγματα μέσω διαδικτύου. Πράγματα που θεωρεί ότι αφορούν αυτούς τους δυο και μόνο. Του στέλνει γυμνές φωτογραφίες και βίντεο. Αν δεν τη δει γυμνή ο Λουκ που είναι το αγόρι της ποιος θα την δει τότε. Τον εμπιστέυεται περισσότερο από  όλους και επιδιώκει να τον συναντήσει. Και τότε η Άμπι εξαφανίζεται από προσώπου γης.
Η Σάρα Νταρερ Λίτμαν σκιαγραφεί έναν χαρακτήρα  κοριτσιού απολύτως πραγματικό. Με τα προβλήματα της εφηβείας, τη δυσκολία να ενταχθεί στην πραγματικότητα, την ανάγκη αποδοχής, το ξύπνημα της ερωτικής επιθυμίας  και τις πολύπλοκες σχέσεις με το άλλο φύλο. Από την άλλη μεριά δίνει με λεπτομέρειες τον τρόπο με τον οποίο δρουν όσοι ψάχνουν θύματα μέσω διαδικτύου. Όταν οι αστυνομικοί ανακαλύψουν την Άμπι, εκείνη θα καταλάβει ότι το βίντεο της πρώτης ερωτικής συνεύρεσής της κυκλοφορεί ελεύθερο σε πορνογραφικές και παιδοφιλικές σελίδες μαζί με όλα τα υπόλοιπα βίνεο και φωτογραφίες που έστειλε στο Λουκ. Ο Λουκ είχε άλλο όνομα και πολλά κορίτσια. Ο Λουκ ήταν πολύ μεγαλύτερος από όσο της είχε πει. Ο Λουκ τη χρησιμοποίησε. Πώς θα αντιδράσει στις κοροϊδίες των συμμαθητών της, την απογοήτευση που διαβάζει στα μάτια των γονιών της; Πώς θα μπορέσει να εμπιστευτεί ξανά κάποιον άνθρωπο;
Στόχος του βιβλίου είναι η προστασία από τέτοιου είδους γνωριμίες και η παραδοχή από όλους ότι άτομα σαν την Άμπι δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από θύματα.
Πόσα και πόσα άτομα καθημερινά πιστεύουν ότι ξέρουν καλά τους κανόνες που αφορούν στο διαδίκτυο; Εκείνο που δεν ξέρουν είναι ότι οι άνρωποι που ψάχνουν θύματα έχουν τρόπο και δυνατότητες να παρασύρουν ακόμα και τον πιο προσεκτικό χρήστη.

" Η Μάγισσα Σουσουρέλα και η Αλφαβήτα" Ελισάβετ Τάρη

Η Σουσουρέλα διαφέρει πολύ από τις υπόλοιπες μάγισσες. Πετά με αεροπλάνο όχι με σκουπόξυλο και αντί να χρησιμοποιεί μαγικά φίλτρα και ξόρκια στηρίζεται στην …αλφαβήτα για να κάνει τα μαγικά της. Οι υπόλοιπες μάγισσες νοιώθουν να απειλούνται και προσπαθούν να αντιδράσουν.

Σε μια ιστορία που συνδυάζει στοιχεία του παραμυθιού με άλλα ρεαλιστικά η Ελισάβετ Τάρη δίνει τη σημασία που έχει η δεξιότητα της ανάγνωσης και γραφής. Όπως τα μαγικά μπορούν να αλλάξουν τη ζωή των ανθρώπων στα παραμύθια έτσι και η μόρφωση στον πραγματικά κόσμο κάνει θαύματα. Με απλή γραφή που την καταλαβαίνουν τα παιδιά, ευχάριστες εικόνες και περιγραφές η συγγραφέας καταφέρνει πρωταρχικά να διασκεδάσει τα παιδιά και παράλληλα  να κάνει ευχάριστη και εύκολη τη εκμάθηση της αλφαβήτας. 

Στο συνοδευτικό CD υπάρχουν τραγούδια που ενθουσιάζουν τους μικρούς αναγνώστες. Επιπλέον στο τέλος του βιβλίου βρίσκουμε δραστηριότητες που συνδυάζουν την ανάγνωση με τη δημιουργία και το παιχνίδι.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θερμαϊκός,  σε εικονογράφηση του Κωστή Χατζηβασδέκη. Τη μουσική έγραψε ο Σούλης Λιάκος και τραγουδά η Χαρά Παπαμιχαήλ.

Η Ελισάβετ Τάρη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε παιδαγωγικά στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης και στο Παιδαγωγικό Τμήμα του ΑΠΘ. Μετεκπαιδεύτηκε στη Γενική Αγωγή στο Διδασκαλείο του Παιδαγωγικού τμήματος του ΑΠΘ. Είναι επίσης πτυχιούχος του Νομικού Τμήματος της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ και μεταπτυχιακή διπλωματούχος της ίδιας Σχολής, στον Τομέα της Φιλοσοφίας του Δικαίου με ειδίκευση στη θρησκευτική ελευθερία στην εκπαίδευση. Διορίστηκε στην Α/θμια Εκπαίδευση και εργάστηκε σε σχολεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας. Υπηρέτησε, επίσης, ως διευθύντρια στο Ελληνικό Δημοτικό Σχολείο της Αλεξάνδρειας Αιγύπτου. Από τον Ιανουάριο του 2012 υπηρετεί ως Σχολική Σύμβουλος στην Έδεσσα. Ως εκπαιδευτικός ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την παιδική λογοτεχνία υλοποιώντας προγράμματα φιλαναγνωσίας, καθώς και με θέματα αντιρατσιστικής αγωγής, κοινωνικού αποκλεισμού και ισότητας ευκαιριών στην εκπαίδευση.

Γυάλινος χρόνος της Πασχαλίας Τραυλού

Πώς μπορεί να αντιδράσει ένας άνθρωπος όταν μαθαίνει ότι ο χρόνος που του απομένει είναι ελάχιστος; Στο «Γυάλινο χρόνο» της Πασχαλίας Τραυλού ο επικείμενος θάνατος αντιμετωπίζεται από την ηρωίδα Βέρα με την ανάγκη της δημιουργίας, ίσως επειδή εκείνη χρειάζεται την υστεροφημία, ίσως πάλι επειδή θέλει να προλάβει να δώσει στους άλλους όσα έχει υποσχεθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η συγγραφέας μπαίνει βαθιά στον εσωτερικό κόσμο της ηρωίδας, σκιαγραφεί το παρελθόν, στέκεται στο παρόν, βγάζει στην επιφάνεια συναισθήματα και απόψεις με αποτέλεσμα να μαγέψει και παράλληλα να προβληματίσει τον αναγνώστη. Για όλους τους ανθρώπους έρχεται κάποτε η στιγμή του απολογισμού. Πάνω σ’ αυτόν θα βασιστεί για να αλλάξει όσα προλαβαίνει. Δίπλα στην ηρωίδα και οι υπόλοιποι ήρωες,  διαφορετικοί χαρακτήρες ο καθένας, κινούνται επηρεασμένοι από ξεχωριστές ανάγκες αποκαλύπτοντας όσα κρύβει –θετικά και αρνητικά- η ψυχή τους.

Ο θάνατος και η ζωή, ο έρωτας, το πάθος, λανθασμένες επιλογές που επηρεάζουν πορείες, η μητρότητα και όλα όσα ταλαιπωρούν τον άνθρωπο διαχρονικά θίγονται μέσα στην ιστορία της Πασχαλίας Τραυλού.

Το ταλέντο της Πασχαλίας Τραυλού έχει προ πολλού αποδειχτεί. Η σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας, το πλούσιο λεξιλόγιο, οι δυνατές εικόνες και περιγραφές είναι τα εργαλεία με τα οποία κέρδισε τους αναγνώστες εδώ και χρόνια.

Δεν θα υπερβάλω ωστόσο στο ελάχιστο αν πω ότι ο Γυάλινος χρόνος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο έργο της. Τόσο η λογοτεχνικότητα του κειμένου όσο και η ανάλυση των χαρακτήρων το φέρνουν στην κορυφή. Εκείνο όμως που το κάνει να ξεχωρίζει είναι η αριστοτεχνικά δεμένη πλοκή, αφού στο βιβλίο αυτό η συγγραφέας επιχειρεί και καταφέρνει επάξια να δέσει την κύρια μυθιστορηματική πλοκή με 12 διηγήματα. Στηριζόμενη στην ιδιότητα της ηρωίδας της (την έχει κάνει συγγραφέα) εμπλέκει ανάμεσα στο κυρίως κείμενο διαφορετικές ιστορίες, άψογα δεμένες με τη χρονική στιγμή και με μεγάλη θεματολογική γκάμα. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι κατόρθωμα αφού σε τέτοια εγχειρήματα ελλοχεύει ο κίνδυνος  αρνητικού αποτελέσματος. Η Πασχαλία Τραυλού με μεγάλη ευθύνη και συνέπεια, όχι μόνο καταφέρνει να συνδέσει διαφορετικές ιστορίες μεταξύ τους, αλλά επιπλέον κινεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη βάζοντας τον κάθε τόσο σε άλλους δρόμους. Το βιβλίο είναι από αυτά που δίνουν στο έπακρο την απόλαυση της ανάγνωσης και τον προβληματισμό.

Να τη συγχαρώ και να ευχηθώ να είναι πάντα τόσο δημιουργική.

1Q84: Χαρούκι Μουρακάμι

Στα τρία βιβλία του Χαρούκι Μουρακάμι το 1984 του Τζορτζ Όργουελ έχει έρθει και στη θέση του μεγάλου αδερφού υπάρχουν τα ανθρωπάκια, ο αργηγός, μια θρησκευτική οργάνωση που επηρεάζουν τις ζωές των ανθρώπων. Η πραγματικότητα μπορεί να είναι μόνο μια, όπως τονίζεται στο κείμενο, ωστόσο πολλοί μπλέκουν στο είδωλό της. Για εκείνους το 1984 γίνεται 1Q84.  Ακόμα και οι ζωές των ανθρώπων έχουν το δικό τους  είδωλο που λειτουργεί ανεξάρτητα σχεδόν από τον πραγματικό εαυτό τους.
Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου ο Τέγκο και η Αομάμε κινούνται για μήνες σε μια διαφορετική πραγματικότητα, σ' έναν κόσμο που έχει δυο φεγγάρια, ώσπου να συναντηθούν.
Το μυθιστόρημα έχει γραμμική αφήγηση, σφιχτή δομή παρά τις πολλές σελίδες και όλοι οι ήρωες φιλοσοφική διάθεση. Δύσκολα ο μέσος αναγνώστης θα καταφέρει να αποκωδικοποιήσει όσα περίεργα  συμβαίνουν εκεί μέσα, ωστόσο το ενδιαφέρον του δεν πρόκειται να μειωθεί αφού ο συγγραφέας αφενός καταφέρνει να τον παρασύρει σε ένα ονειρικό κόσμο (εκείνο των δυο φεγγαριών) και αφετέρου θα βρει ενδιαφέρουσες σκηνές που αφορούν σε κοινωνικά, πολιτιστικά, φιλοσοφικά θέματα. Είναι το βιβλίο που περισσότερο διαβάζεται για τα επιμέρους στοιχεία, παρά για το σύνολο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η συνολική ιστορία είναι αδιάφορη. Επιπλέον η λογοτεχνία σα στόχο έχει να μεταφέρει τον αναγνώστη σε έναν ονειρικό κόσμο και αυτό ο Μουρακάμι το πετυχαίνει επάξια.

Η κεντρική ιστορία θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ερωτική, αφου ο Μουρακάμι περιγράφει τον αγώνα των δυο ηρώων να ενωθούν μέσα σε κόσμους που κάποιες φορές επικροτούν την ένωσή τους και κάποιες άλλες όχι.
Παράλληλα ωστόσο είναι και ένα ψυχολογικό θρίλερ μέσα στο οποίο ο αναγνώστης, υποθέτει, προβληματίζεται, ξαφνιάζεται, εντυπωσιάζεται.
Τα πρόσωπα, αναλογικά με τον όγκο του κειμένου είναι λίγα. Η γραφή τριτοπρόσωπη, κινείται ξεχωριστά και εναλλασόμενη στον κόσμο των δυο βασικών ηρώων, ενώ στο τρίτο βιβλίο προσθέτει και εκείνον του βασικού εχθρού τους.

Μπάρναμπι Μπρόκετ, Τζον Μπόιν

Μέσα από μια ιστορία μαγικού ρεαλισμού, ο Ιρλανδός συγγραφέας δίνει με το δικό του ξεχωριστό τρόπο το θέμα της διαφορετικότητας. Ο ήρωας Μπάρναμπι από τη στιγμή που γεννιέται διαφέρει, δεν είναι "φυσιολογικός" όπως προσδοκούσαν οι γονείς του. Η διαφορά του συνίσταται στο ότι  αιωρείται, δεν τον αγγίζει ο νόμος της βαρύτητας, δηλαδή δεν πατάει στη γη. Πρέπει να είναι δεμένος ή φορτωμένος με βάρη, διαφορετικά φεύγει στον ουρανό.
Ποιος ορίζει τι είναι φυσιολογικό και τι όχι;
Πώς αντιδρά η οικογένειά του στην κατάσταση αυτή;
Τι προβλήματα συναντά ο ίδιος;
Ποιο σχολείο είναι κατάλληλο για αυτόν;
Υπάρχουν άτομα που τον αποδέχονται όπως είναι;
Εκτός από τον Μπάρναμπι, στις σελίδες του βιβλίου συναντάμε κι άλλα άτομα που απέχουν από αυτό που ονομάζουν οι πολλοί "φυσιολογικό". Μπαίνουμε στον εσωτερικό τους κόσμο και βλέπουμε τη δική τους πραγματικότητα με τα δικά τους μάτια.
Ο Μπάρναμπι αγωνίζεται να σταθεί δίπλα στην οικογένειά του ακόμα κι όταν οι γονείς αποφασίζουν το χειρότερο για εκείνον. Περνά μέσα από πολλές περιπέτειες, γνωρίζει τον κόσμο, την κοινωνική αδικία αλλά και την κατανόηση για να αποφασίσει τελικά ότι το μόνο που επιθυμεί είναι να συνεχίσει τη ζωή όπως εκείνη του δόθηκε, χωρίς να κάνει καμιά προσπάθεια να αλλάξει τον εαυτό του.
Παγιωμένες στάσεις και στερεότυπα, που συχνά αδικούν κάποια άτομα με ιδιαιτερότητες, τονίζονται από το συγγραφέα σε ένα κείμενο με ενδιαφέρουσα πλοκή, παραμυθένιο ύφος και απολαυστική γραφή.

Ιστορίες για δειλούς και θαρραλέους. Χρυσάνθη Τσιαμπαλή

 "Το νόμισμα έχει δυο όψεις, το φεγγάρι δυο πλευρές και η ιστορία μας ίσως πολλές... Αν όμως κοιτάμεε μονάχα τη μια, τότε βλέπουμε ... τα μισά."
Το βιβλίο της Χρυσάνθης Τσιαμπαλή - Κελεπούρη με τίτλο "Ιστορίες για δειλούς και θαρραλέους", πρώτα από όλα είναι ένα ενδιαφέρον και ιδιαίτερα διασκεδαστικό κείμενο και απευθύνεται σε παιδιά 7-8 ετών.
"Αν αυτοί που διαβάζουν βιβλία είναι κοτούλες, τότε αυτοί που φοβούνται τις κοτούλες τι είναι;"
Οι "Αχώνευτοι" ενοχλούν τον Ορέστη ονομάζοντάς τον "κοτούλα" επειδή ασχολείται με τα βιβλία και δεν έχει τα ίδια με τα δικά τους ενδιαφέροντα. Ο Γιάννης αποφασίζει να βοηθήσει το φίλο του Ορέστη και φέρνει αντιμέτωπους τους νταήδες με τις αληθινές κότες. Τότε οι ατρόμητοι γίνονται δειλοί και επωμίζονται τους χαρακτηρισμούς που οι ίδιοι έδιναν στους άλλους. Το περιστατικό γίνεται αιτία να αλλάξει συμπεριφορά ο Ντίνος, ένας από τους "Αχώνευτους" .
Με αρκετό χιούμορ, λόγο γεμάτο παιδικότητα και δίχως ίχνος διδακτισνού, η Χρυσάνθη Τσιαμπαλή- Κελεπούρη φέρνει τους αναγνώστες αντιμέτωπους με γεγονότα που αναγνωρίζουν από τη δική τους ζωή και φωτίζει συμπεριφορές δίνοντας παράλληλα τρόπους αντιμετώπισης.
Ένα καλογραμμένο βιβλίο με ένα θέμα διαχρονικό.

Στο μισό του ουρανού. Έλενα Αρτζανίδου

Ανοίγοντας ο αναγνώστης το βιβλίο της Έλενας Αρτζανίδου με τίτλο "Στο μισό του Ουρανού" θα νοιώσει τη δροσιά της θαλασσινής αύρας να τον χαϊδεύει, θα ακούσει το κύμα να σκάει τραγουδώντας σε κάποιο όμορφο ακρογιάλι, μια παρέα παιδιών να πλατσουρίζει στα νερά το μεσημέρι και  γιαγιάδες να δίνουν τις αλήθειες του κόσμου μέσα από παραμύθια και διηγήσεις ενώ παράλληλα θα  αισθανθεί το εκτυφλωτικό αιγαιοπελαγίτικο φως να θαμπώνει τα μάτια του.
Η νησιώτικη Ελλάδα με τη ζωντάνια, την ομορφιά, την αισιοδοξία αλλά και τα προβλήματά της είναι ο πρωταγωνιστής. Η παρέα των παιδιών, κάτω από την ομπρέλλα της οικογένειας, ζει την ανέμελη εποχή, αυτή που δεν την αγγίζει η συναίσθηση της πραγματικότητας που πολλές φορές έχει πικρή γεύση. Η φιλία, τα παιχνίδια και η συντροφικότητα βρίσκονται πάνω από όλα. Και δίπλα τους σχέδια και όνειρα. Ωστόσο κάποτε έρχεται η ενηλικίωση. Για άλλους εύκολα, για κάποιους ιδιαίτερα δύσκολα. Η Ωραιοζήλη ζει ευτυχισμένη με τους φίλους της μέχρι που ένα δυσάρεστο γεγονός θα σκοτεινιάσει την ανέμελη μέχρι τότε ζωή της.
Δεμένη και ενδιαφέρουσα πλοκή, δυνατός  λόγος, ολοζώντανες εικόνες και θαυμάσιες περιγραφές είναι τα όπλα της κ. Αρτζανίδου με τα οποία καθηλώνει για μια ακόμα φορά τον αναγνώστη. Η φιλία, η προσφυγιά, οι ανθρώπινες σχέσεις και η οικογένεια έρχονται δίπλα στον αγώνα που δίνουν οι άνθρωποι των απομονομένων νησιών και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ξεχασμένοι από το κράτος και την πολιτεία. Είναι αδικημένοι και το ξέρουν, ωστόσο αυτό δεν κάμπτει τις προσπάθειές τους, ούτε μειώνει την αγάπη για την πατρίδα τους. Όταν οι δυσκολίες γίνονται αφόρητες βρίσκουν τρόπο να εκτωνώσουν την αγανάκτησή τους αλλά κι άλλους για να υπερασπιστούν τις διεκδικήσεις τους. Η τέχνη γίνεται λιμάνι, η θλίψη μετατρέπεται σε δύναμη για αγώνα και επιβίωση.
Η συγγραφέας γίνεται ρεαλιστική, όχι σκληρή. Η ζωή είναι πάζλ με ζωντανά και μουντά χρώματα. Το ζητούμενο είναι το τελικό σύνολο να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή φωτεινότητα. Ο πόνος, ο θάνατος, η αδικία είναι μέσα στη ζωή και νικητής θα βγει εκείνος που θα καταφέρει να σταθεί πάλι όρθιος και να συνεχίσει.
Οι εικόνες, δεμένες απόλυτα με την υπόθεση είναι του Βαγγέλη Ελευθερίου.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βιβλιόφωνο.

Φεγγάρι στο νερό

Το φεγγάρι στο νερό της Τούλας  Τίγγα είναι ένα ιδιαίτερα καλογραμμένο και προσεγμένο από όλες τις πλευρές βιβλίο με πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή,  ιστορικό πλαίσιο και μαγευτική ατμόσφαιρα.  Ο έρωτας , ο θάνατος, οι σχέσεις των ανθρώπων, ο πόλεμος, οι κοινωνικές ανισότητες και όλα όσα διαχρονικά ταλαιπωρούν τον άνθρωπο, θίγονται μέσα στις σελίδες του δημιουργώντας στην κυριολεξία ένα κινηματογραφικό σκηνικό.

Μιλάω με το φεγγάρι… Κοίτα τι ωραία που επιπλέει πάνω στο νερό της στέρνας! Αλλά κοίτα τώρα πώς σκορπάει και εξαφανίζεται με το που θα το αγγίξω με το χέρι μου. Φαίνεται πως έτσι χάνεται και καθετί όμορφο όταν το αγγίζουν ή το παιδεύουν χέρια που δεν ξέρουν να χαιδεύουν.

Το φεγγάρι λοιπόν παρόν σε μια ιστορία που ακολουθεί την πορεία δυο οικογενειών καθ’ όλη τη διάρκεια σχεδόν του περασμένου αιώνα.

Χώρος της μυθοπλασίας τα Τρίκαλα και η Θεσσαλία γενικότερα.  Κι επειδή προσωπικά πιστεύω ότι ένας άνθρωπος ωθείται στη συγγραφή ενός βιβλίου πρωταρχικά ορμώμενος από την ανάγκη  προσωπικής ενδοσκόπησης δεν μπορώ παρά να τονίσω ότι τα Τρίκαλα είναι η ιδιαίτερη πατρίδα της συγγραφέως (τη Θεσσαλία τη συναντούμε εξάλλου και σε άλλα βιβλία της). Το πρώτο λοιπόν που έχω να πω για το βιβλίο αυτό είναι ότι δίνει την ιστορία του χώρου και της τοπικής κοινωνίας με τρόπο μαγευτικό που μόνο ένας συγγραφέας λογοτεχνικών βιβλίων μπορεί να κάνει. Και για να το κάνει χρησιμοποιεί τη βαθιά αγάπη για τον τόπο του, τη γνώση των ιστορικών στιγμών σε βάθος χρόνου, τα διαβάσματα και την πολύχρονη ενασχόληση με τα πραγματολογικά στοιχεία και πάνω από όλα τη φαντασία,  που την επιστρατεύει για να εμπλέξει στο εγχείρημα ήρωες που με τη ζωή τους θα κάνουν τον αναγνώστη να γνωρίσει και να ερμηνεύσει το κλειστό πλαίσιο της ιστορίας μέσα από βιώματα ανθρώπων που κινούνται σε μια πραγματική ζωή. Έτσι στο βιβλίο Φεγγάρι στο νερό η Τούλα Τίγκα στήνει μια ιστορία με δεμένη πλοκή, εντάσεις και  υφέσεις κατάλληλα διανεμημένες επιστρατεύοντας μεστό και παράλληλα μαγευτικό λόγο και ολοζώντανες, εκπληκτικές περιγραφές.

Η απελευθέρωση της Θεσσαλίας, η κατασκευή των Θεσσαλικών σιδηροδρομικών γραμμών, η εξέγερση των αγροτών, η πλημμύρα που κατέστρεψε την περιοχή, οι βαλκανικοί πόλεμοι, η διαμάχη βενιζελικών και βασιλικών, ο πρώτος παγκόσμιος, η γερμανική κατοχή, ο εμφύλιος, κι αργότερα η μετανάστευση, η χούντα και η επαναφορά της δημοκρατίας  και παράλληλα ιστορικές αναδρομές στην τουρκοκρατία ακόμα και στην αρχαιότητα, όλα αυτά συνδεδεμένα με την ιστορία των κατοίκων της πόλης που διατρέχει ο ποταμός Ληθαίος, γίνονται χαλί για να απλώσει η Τούλα Τίγγα μια άκρως ενδιαφέρουσα και ανθρώπινη ιστορία.

Τα πρόσωπα που έρχονται πρώτα στη σκηνή είναι ο τρικαλινός πρώην κολίγος Πασχάλης Ντάκος, ένας άντρας τολμηρός, ψημένος στον ήλιο του κάμπου, καθαρός στη συμπεριφορά και απόλυτος στις αποφάσεις και η αρχοντοπούλα Βολιώτισσα Φιλίτσα Ρούμπου.  Ο έρωτας που γεννιέται ανάμεσά τους στις αρχές του προηγουμένου αιώνα έχει να παλέψει με κοινωνικά στερεότυπα για να αποδειχτεί δυνατότερος από αυτά αλλά ανίσχυρος μπρος στο θάνατο.

Δίπλα στους δυο ήρωες μια ποικιλομορφία χαρακτήρων ανδρικών και γυναικείων ρόλων  που σκιαγραφούν τα ήθη της εποχής και συμβάλλουν στην εξέλιξη της πλοκής. Οι αδερφές του Πασχάλη που δέχονται υπομονετικά το δεύτερο ρόλο που τους έχει επιφυλάξει η ζωή, τα άτομα της οικογένειας Καλογιάννη (με τα χαρακτηριστικά του ο καθένας) που έρχονται να ζήσουν στην ίδια αυλή. Ο αλκοολικός Αποστόλης, η καρτερική Ζώγια, η δυναμική Διαμάντω, η γλυκειά και στερημένη από  έρωτα Αγγέλα, ο ανταγωνιστικός Κωνσταντής κι άλλοι πολλοί. Και η  Λένω, η δεύτερη γυναίκα του Πασχάλη, πληγωμένη από τον ανικανοποίητο έρωτα της προς το Νικηφόρο, η γυναίκα που συμβιβάζεται σε μια διαφορετική -από εκείνη που έχει ονειρευτεί- ζωή και  φέρνει μαζί της ένα υφαντό με ένα φτερωτό άλογο. Τα μάτια αυτού του αλόγου είναι που παρακολουθούν τα γεγονότα στη ζωή των ηρώων και των απογόνων τους. Κύκλος είναι η ζωή και ίδια τα βασικά που την ορίζουν σ’ όλες τις εποχές. Τα ονόματα στις δυο οικογένειες επαναλαμβάνονται και οι νέες ζωές επηρεάζονται μέσω της κυτταρικής μνήμης από τις ζωές όσων φεύγουν. 

Η τρίτη Διαμάντω ζει στη σκιά των τραγικών γεγονότων που σημάδεψαν τη σύντομη ζωή της πρώτης Διαμάντως. Η δεύτερη Φιλιώ θα βρεθεί δίπλα στη θάλασσα που απαρνήθηκε η πρώτη, ο δεύτερος Πασχάλης, ο Λίνος, θα αναβιώσει τον έρωτα του συνονόματου παππού του για μια θαλασσινή, κοκκινομάλα μάγισσα.

Ωστόσο οι ήρωες δεν μένουν στάσιμοι. Εξελίσσονται, παίρνουν λάθος αποφάσεις, δικαιώνονται ή λυτρώνονται,  ταξιδεύουν, γνωρίζουν νέους τόπους, ακολουθούν τα γεγονότα των εποχών, συμμετέχουν στα δρώμενα των καιρών τους. Η πόλη αλλάζει μαζί τους υποτασσόμενη κι εκείνη στις προσταγές των εξελίξεων ωστόσο ο αέρας της κρατά  πάντα στη μνήμη μυρωδιές από περασμένες εποχές, τον ιδρώτα που πότισε τη γη των αγροτών, τους αγώνες και τα πάθη που σημάδεψαν τη ζωή ανθρώπων, άσημων ίσως ανθρώπων, υπευθύνων ωστόσο για τη δημιουργία του χαρακτήρα της πόλης.

Ο  έρωτας, κινητήριος δύναμη στη ζωή όλων θα αποκαλύψει μέσα στο βιβλίο της Τούλας Τίγγα όλα του τα πρόσωπα.

Το απόλυτο που αναπτύσσεται ανάμεσα στον Πασχάλη και τη Φιλίτσα.

Το ανικανοποίητο που οδηγεί τη Λένω να συμβιβαστεί, χάνοντας την ευκαιρία να πετάξει στους ουρανούς με ένα φτερωτό άλογο.

Το διαχρονικό, χωρίς απαιτήσεις, αυτό που ορίζει η μοίρα κι όχι η ίδιοι οι άνθρωποι της Διαμάντως για τον Αντρέα.

Το εγωιστικό, του Κωνσταντή για τη Ζαμπέτα και το απαγορευμένο, αυτό που δε δέχεται ούτε Θεός ούτε άνθρωπος και θα δέσει τα δυο ξαδέρφια, το Λίνο και τη Ζαμπέτα.

Ο έρωτας δίνει δύναμη, καταστρέφει, γίνεται αιτία δημιουργίας και αυτοσκοπός, καταλύει το θάνατο, γίνεται ένα με εκείνον. Ο έρωτας τιμωρεί και παράλληλα λυτρώνει.

Ανταγωνισμοί, ζήλια, φιλοδοξίες, διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις αλλά και κατανόηση, συμπόνια, συμπαράσταση και αλληλεγγύη δένουν ανθρώπους  της ίδιας αυλής, τους χωρίζουν και πάλι τους ενώνουν έτσι ώστε να πλέξουν το γαϊτανάκι μιας βαθιά ανθρώπινης ιστορίας που μπορεί να φαντάζει ξένη αλλά στην πραγματικότητα πολλά από τα σημεία της αφορούν τον καθένα από εμάς.

Τίποτα στη ζωή δεν είναι εύκολο, τίποτα δε χαρίζεται. Το ζητούμενο είναι να τη ζήσεις, να συμφιλιωθείς με τα λάθη σου, να κοιτάξεις εμπρός ώστε να ρθεί κάποια στιγμή που θα μπορείς να πεις αυτό που λέει η Τούλα Τίγκα δια στόματος Ζαμπέτας στο τέλος του βιβλίου:

Έρχεται κάποτε ο καιρός που ότι αγαπήσαμε, αν δεν κακοφορμίσει κι αν δε χαθεί, γίνεται φάρμακο και μας γιατρεύει, νεράκι και μας ξεδιψάει.